Περίπατοι Κληρονομιάς

Βίλλα Αλλατίνη

Βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 198 και είναι έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι. Χτίστηκε το 1888 σαν εξοχική κατοικία της Οικογένειας Αλλατίνη, που ήταν ονομαστή για τις επιχειρηματικές αλλά και για τις κοινωνικές της δραστηριότητες. Από το 1909 μέχρι το 1912 χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία και φυλακή του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ του Β', που εκθρονήστηκε από τους Νεοτούρκους.


Το 1926 στέγασε το νεοϊδρυόμενο τότε Πανεπηστήμιο της Θεσσαλονίκης , ενώ στον πόλεμο του 40-41 χρησιμοποιήθηκε σαν νοσοκομείο. Σήμερα η Βίλλα Αλλατίνη εδρεύει ο Νομάρχης Θεσσαλονίκης και μέρος των υπηρεσιών της Νομαρχίας. Άλλα μνημειώδη κτίρια που ανήκαν στην οικογένεια Αλλατίνη και σώζονται αλλά και λειτουργούν μέχρι και σήμερα είναι: οι μύλοι στην οδό Ανθέων και η Τράπεζά τους στην πλατεία Χρηματιστηρίου , η σημερινή Στοά Μαλακοπής.
 

Πηγές:
http://www.jct.gr/villa_allatini.php

Βίλλα Μορπούργκο

Η Βίλα Morpurgo ή βίλα Ν. Ζαρντινίδη, βρίσκεται κοντά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην οδό Χαιρωνείας 16 (δίπλα στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης).Kτίστηκε λίγο πριν το 1906 πίσω από την αποθήκη των τροχιοδρομικών, στoν χώρο της Βίλας Αλλατίνη σ' ένα οικόπεδο μεταξύ των οδών Χαιρωνείας και Πλούτωνος. Τα σχέδια ανήκουν στον Vitaliano Poselli. Στην Ιταλίδα υπήκοο και ιδιοτήτρια του κτίσματος, Φανή, σύζυγο του Moise Morpurgo οφείλεται το όνομά της.


Ο ευρύχωρος κήπος της περιελάμβανε το σπίτι του κηπουρού και χώρο στάθμευσης αυτοκινήτου (βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Θέρμης και Κυδωνίων). Όταν η ιδιοκτήτρια έφυγε από τη ζωή το 1948, τότε η βίλα πέρασε στην ιδιοκτησία του Γεωργίου Morpurgo και αποδόθηκε εκ νέου στον ίδιο ως νόμιμο κληρονόμο και δικαιούχο το 1950, με απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών (για σύντομο διάστημε είχε τεθεί υπό την μεσεγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, ως εχθρική περιουσία).


Στον συγκεκριμένο χώρο στεγάστηκε ως το 1952 το ΠΙΚΠΑ. Ο Γεώργιος Ζαρντινίδης αγόρασε τη βίλα τον Μάιο του 1952. Σήμερα ένα μέρος του αύλειου χώρου είναι ιδιοκτησία των κληρονόμων Δάβαρη. Η Βίλα και το υπόλοιπο της αυλής παραμένουν ιδιοκτησία της οικογένειας Ν. Ζαρντινίδη.Το κτίριο παραχωρήθηκε πριν κάποια χρόνια στην οικογένεια Μητσοπούλου. Τότε ανακαινίστηκε ο περιβάλλων χώρος. Η Βίλα ξαναβρήκε την παλιά της αίγλη και λειτούργησε ως Κέντρο Πολιτισμού και Τεχνών VILLARTE. Σήμερα έχει πλέον αγοραστεί από τον Ιβάν Σαββίδη.

Πήγες :
http://www.thessalonikiartsandculture.gr/thessaloniki/afieromata/vila-morpurgo-i-vila-zarntinidi
-istoria-kai-fotografiki-periigisi#.VOsmGvmsXTp

Οικισμός Ουζιέλ

Ένα συγκρότημα μονοκατοικιών που φέρνουν στο μυαλό εικόνες από αρχοντόσπιτα της παλιάς όμορφης Θεσσαλονίκης ή της επαρχίας μιας παλιότερης εποχής.Τα οικήματα σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Moshé Jacques (Ζακ Μοσέ), ο οποίος είχε σχεδιάσει και άλλα κτίρια της Θεσσαλονίκης, τον Κινηματογράφο "Ολύμπιον" και το γνωστό εστιατόριο "Όλυμπος-Νάουσα" που βρισκόταν παλιά στην παραλία της Θεσσαλονίκης.


Συνολικά το συγκρότημα συμπεριλαμβάνει 28 μικρές μονοκατοικίες. Ο Ουζιέλ ήταν o εργολάβος που έχτισε τον συνοικισμό και ένας από τους βασκούς μετόχους της Εταιρείας Τροχιοδρόμων της Θεσσαλονίκης που βρισκόταν πολύ κοντά στην περιοχή (η περιοχή ονομαζόταν παλιότερα depot, δηλαδή "αποθήκη", λόγω του αμαξοστάσιου).


Έτσι έχτισε τη συνοικία το 1927 για τους εργαζόμενους στην εταιρία. Βρίσκεται ανάμεσα στο 14ο Γυμνάσιο, στη Βίλα Morpurgo (Βίλα Ζαρντινίδη) και στο κτίριο της Νομαρχίας (βίλα Αλλατίνι) και από το 1980 έχει χαρακτηριστεί διατηρητέα.

Πηγές :
http://www.thessalonikiartsandculture.gr/thessaloniki/afieromata/synoikia-ouziel-i-synoikia-
mias-allis-epoxis-sto-kentro-tis-thessalonikis#.VOsh6_msXTp

Casa Bianca

Η Casa Bianca ή Βίλλα Μπιάνκα ( βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Όλγας και Θεμιστοκλή Σοφούλη στην Θεσσαλονίκη) είναι ένα πολυτελής κατοικία η οποία χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από τον Ιταλό Πιέτρο Αρριγκόνι για τον Ιταλόεβραίο βιομήχανο και εμπορικό αντιπρόσωπο Ντίνο Φερνάντεζ Ντίαζ. Το 1941, η Casa Bianca επιτάχθηκε και ο όροφος του κτιρίου χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του Ιταλού προξένου. Αργότερα η έπαυλη πέρασε στους Γερμανούς.


Τη δεκαετία του 60' ,στον όροφα της έπαυλης λειτούργησε νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο. Το 1965 η έπαυλη αγοράστηκε από ιδιώτες. Το 1975 χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης.Στο μεταξύ όμως είχαν ξεκινήσει παράνομες ενέργειες όπως η αφαίρεση των πατωμάτων του κτιρίου,των ξυλόγλυπτων  ποτρών, κουφωμάτων κλπ οι οποίες συνεχίστηκαν αργότερα. Ο σεισμός πάντως της Θεσσαλονίκης το 1978 δεν προκάλεσε ζημιές στο κτίριο.


Τελικά το 1993 συντάχτηκε μελέτη αποκατάστασης του κτιρίου και οι εργασίες έγιναν την τριετία 1994-1997.Σήμερα , στην  Casa Bianca στεγάζεται η Δημοτική Πινακοθήκη της Θεσσαλονίκης.


Πηγές :
el.wikipedia.org/wiki./Κάζα_Μπιάνκα

Βίλλα Μορντώχ

Κτίστηκε από τον Τούρκο μέραρχο Σεϊφουλάχ -πασά, σε σχέδια του γνωστού αρχιτέκτονα Ξ. Παιονίδη, το 1905. Το 1923 πουλήθηκε στους αδερφούς Σαλώμ και το 1930 περιήλθε στην ιδιοκτησία του Σαμουήλ Μορντώχ, από την οικογένεια του οποίου πήρε και το όνομά και κατοικήθηκε μέχρι και το 1940. Το 1952 το κτήριο με τον περιβάλλοντα χώρο πουλήθηκε στο ΙΚΑ και χρησιμοποιήθηκε ως πολυϊατρείο μέχρι το 1972.


Στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε για να χρησιμοποιηθεί εκ νέου από το 1986 ως χώρος της Δημοτικής Πινακοθήκης. Η Βίλλα Μορντώχ αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής που χαρακτήριζε τους "πύργους" της οδού Βασ. Όλγας, συνδυάζοντας στοιχεία από διαφορετικά ρεύματα τέχνης, τα οποία διαφοροποιούνται στις όψεις τονίζοντας του πλουραλισμό του κτηρίου.

Πηγές :
http://lifegoesthrough.blogspot.gr/2012/08/blog-post_30.html

Οικία Σιάγα

Η οικοδόμηση του έγινε το 1890, σε σχέδια του εξαιρετικού αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη και προοριζόταν για την οικογένεια του τραπεζίτη Φιλ. Χατζηλαζάρου. Το κτίριο είναι χτισμένο με τη νεοκλασική τεχνοτροπία, την αγαπημένη του αρχιτέκτονα.Το 1912 στο Μέγαρο φιλοξενήθηκε η βασιλική οικογένεια, ενώ αργότερα το οίκημα αγοράστηκε από την οικογένεια Σιάγα στην κατοχή της οποίας παραμένει ως σήμερα. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, το κτίριο κατοικείται, ενώ οι εξωτερικές φθορές οφείλονται στο ότι οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο μεγάλοκόστος συντήρησης του.

Πηγές :
http://2prot-peir-gym-thess.blogspot.gr/2014/11/1.html

Chateau mon Bonheur

Ο Κόκκινος Πύργος, γνωστός και ως "Πύργος η Ευτυχία μου" (Chateau mon Bonheur), ονομασία που οφείλεται στην μεγάλη χρυσή επιγραφή που υπήρχε στην εξωτερική του θύρα με το αντίστοιχο μήνυμα. Ο Κόκικινος Πύργος , χτίστηκε το 1890 από τον Δημήτρη Ιωαννίδη-Τσακιντέκη, σε παραθαλάσσιο οικόπεδο απέναντι από την εκκλησία της Αναλήψεως και είχε δύο κτίσματα : ένα μέγαρο με δύο πατώματα κι ένα καφενείο με σάλα και δψμάτια γύρω γύρω.


Τα κτήρια αυτά με τις ενετικές επάλξεις και τα συμπαγή κόκκινα τούβλα, χρησιμοποιήθηκαν αργότερα απο τα εκπαιδευτήια Σχοινά σαν οικοτροφείο. Ύστερα από τον πόλεμο, μπήκαν μέσα πρόσφυγες και πολύ αργότερα εγκατασταθήκαν οι Πρόσκοποι. Ο "Πύργος η Ευτυχία μου", είχε χαρακτηριστεί διατηρητέο με την υπουργική απόφαση το 1984.


Σύμφωνα με την Εφορεία Νεώτερων Μνημείων, το κυρίως κτίσμα είχε δεχθεί μεταγενέστερες προσθήκες, αλλά είναι δυνατή η επαναφορά του στην αρχική του μορφή. Το δεύτερο κτίσμα διατηρεί μόνο ένα τμήμα του, δεδομένου ότι σώζεται μόνο η βάση. Το οικόπεδο εγκάταλήφθηκε εξολοκλήρου, κυρίως μετά την αποχώρηση των προσκόπων.


Πηγές :
http://lifegoesthrough.blogspot.gr/2012/08/blog-post_30.html

Οικία Μεχμέτ Καπαντζή (ΜΙΕΤ)

Tο Αρχοντικό Καπαντζή oικοδομήθηκε το 1893 σε μία έκταση 4 στρεμμάτων και αποτελείται από δύο κτήρια (το κυρίως κτήριο κατοικίας και τον πύργο), η αρχιτεκτονική των οποίων ανάγεται σε εκείνη των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης και χαρακτηρίζεται για την πολυπλοκότητα του όγκου και τη σύνθετη στέγη.Το 1912 αποτέλεσε κατοικία του πρίγκιπα Νικολάου, ενώ το 1917 γνώρισε την πιο δοξασμένη του περίοδο, καθώς εγκαταστάθηκε σε αυτό ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος.


Το 1928 περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και μέχρι το 1972 -όποτε και εγκαταλείφθηκε- έχει αλλάξει πολλές χρήσεις (μέχρι το 1970 στεγάστηκε σε αυτό, το Ε' και Η' Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης). Από το 1997 στεγάζει το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και φιλοξενεί κυρίως εικαστικές εκθέσεις.